Barbara Janczak – Retroanomalia. Tożsamość kształtowana na styku komunizmu i kapitalizmu.

wernisaż wystawy prac Barbary Janczak 15.07.2022 godz. 19.30

Migawkowe wspomnienia podpowiadają przejściowe krajobrazy. Lodówka stopniowo pokrywa się koronkowym detalem, na słodyczach pojawiają się nowi goście. Meblościanka koronuje się puszkami po Fancie. Początkowo to jedynie artefakty, pamiątki na dowód zetknięcia się z lepszym światem; jak zbłąkane impulsy elektryczne, jaskółki zmieniającego się światopoglądu. Kiedy zawita w głowach na dobre, osiedle zakwitnie na winylowo. Szum z telewizora objaśni nowe reguły gry.

Autorka reprezentuje pokolenie, dla którego lata przemian były pierwszymi zapamiętanymi, formatywnymi, kształtującymi osobowość. Wpływ na ich światopogląd ma właśnie to wrażenie ulotności i przejściowości. Olga Drenda w swojej pracy Duchologia polska opisywała ten okres następująco: „połączenie osobliwości, absurdu, nostalgii i niepokoju jest znajome wielu ludziom, którzy doświadczyli momentu małego końca pewnego świata, entropii na gruzach utopii” (Olga Drenda, Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2016, str. 9).

Prezentowana wystawa to opowieść ani pesymistyczna, ani wesoła. Jest natomiast naznaczona smutkiem i tęsknotą za utraconą niewinnością i optymizmem w patrzeniu na świat, które zbiegło się w czasie z optymizmem wkraczania nowego modelu gospodarki.

 

Wystawa jest formą upublicznienia pracy doktorskiej o tytule: Retroanomalia. Tożsamość kształtowana na styku kapitalizmu i komunizmu, zrealizowanej na Wydziale Sztuki, Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Promotorka: prof. UP dr hab. Agnieszka Łukaszewska

Autor zdjęć: Michał Maliński @mlekoyo

Czytelnia. Zbiory fotoopowieści

Wystawa „Czytelnia. Zbiory fotoopowieści” prezentuje fotografie oraz książki fotograficzne około 29-ciu studentek i studentów trzech kierunków: Sztuka i Media, Digital Design oraz Art&Design studiujących w Instytucie Sztuki i Designu Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Uczestniczki i uczestnicy są absolwentami programu „Fotografia społeczna – między publicystyką a sztuką”, który jest częścią projektu „Uczelnia najwyższej jakości – UP to the TOP”, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Uczestnicy: Anna Macias, Natalia Bularz, Camila Zarembski, Maria Procner, Angelika Cebula, Lipiński Mateusz, Noga Magdalena, Artur Róg, Eliza Kubiak, Julia Żymuła, Jessica Szczepańska, Katarzyna Zbróg, Sylwia Kubiak, Kinga Łapińska, Anna Lem, Anna Stachura, Martyna Beskiewicz, Angelika Mizia, Marcin Skrobot, Jacek Styrczula, Sylwia Niedźwiedź, Martyna Radomska, Karolina Zakrzewska, Aleksandra Flaga, Wiktoria Malczyk, Julia Figurny, Kamila Grudzińska, Matylda Światłoch, Iga Stawarz

Kuratorzy wystawy: Alicja Panasiewicz, Krzysztof Siatka

Wystawa czynna do 12 lipca

Cyfrowa, interaktywna wersję publikacji: „Czytelnia. Zbiory fotoopowieści” podsumowująca trzyletni projekt: „Fotografia społeczna między publicystyką a sztuką” zrealizowany ze studentami kierunków: Sztuka i Media, Digital Design oraz Art&Design w ramach „Uczelnia najwyższej jakości – UP to the TOP”, projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Anna Solecka oraz Hanna Rozpara, Sekcja ShowOFF Miesiąc Fotografii 2022

Anna Solecka pt. Ojczyzna, kuratorka: Inga Schneider

Co nas kształtuje? Co sprawia, że jesteśmy tym, kim jesteśmy? Skąd tak naprawdę pochodzimy? Pytania o początek dotykają jednocześnie przeszłości i teraźniejszości.

Anna Solecka zadaje te pytania przy użyciu aparatu fotograficznego. Nie ma formalnego wykształcenia artystycznego, lecz znajduje obrazy,

które pokazują nie tylko jej wyczucie kompozycji, ale również współczesne problemy młodego pokolenia, poszukującego właściwej definicji kraju, w którym żyją.

Zdjęcia Anny, ukazujące jej najbliższe otoczenie, jednocześnie przedstawiają pęknięcia w społeczeństwie i między pokoleniami: pragnienie życia przepojonego tolerancją i pełnego różnorodności ukazane  jest na tle opresyjnej tradycjonalności i konserwatywnej mentalności, obecnej między innymi w przestrzeniach zdominowanych przez socjalistyczny wystrój.

Wystawy fotograficzne Anny Soleckiej oraz Hanny Rozpary w ramach Miesiąca Fotografii

wernisaż: 28 maja 2022 r. o godz. 17.30 

wystawa trwa do 26.06. 2022 r.

 

Hanna Rozpara, pt. Przezroczystość, kuratorka: Clare Strand

Hanna Rozpara korzysta w swojej twórczości z różnych technik, a wybór fotografii jako medium tych prac sprawia, że stają się one wyjątkowo dojmujące.

Zwrot „ukrywać na widoku” opisuje sytuację, gdy ktoś unika bycia znalezionym lub odkrycia czegoś, ponieważ umiejscowienie kryjówki jest zbyt oczywiste.

Dzięki zręcznej sztuczce – a w tym przypadku dzięki światłu i fotografii – Rozpara dokumentuje właściwości przezroczystych materiałów, by pokazać, że są czymś zupełnie innym.

Jako badaczka „kamuflażu rozpraszającego” (ang. dazzle camouflage), pierwszych na świecie modernistycznych wzorów wykorzystywanych do zwodzenia „wroga” i dezorganizowania jego działań wojennych, Rozpara przypomina nam, że przeciwne bieguny mogą z łatwością połączyć się z drugiej strony; to, co przezroczyste, może być nieprzejrzyste, to, co oczywiste, może być niedostrzegalne, a prawdę można sfabrykować.

 

Więcej: https://photomonth.com/pl/harmonogram_wydarzen/

foto: Anna Solecka

foto: Hanna Rozpara

Mężczyźni późnego patriarchatu

Mężczyźni późnego patriarchatu

Impulsem do powstania koncepcji wystawy było pytanie: „Co wnoszą współcześni artyści / artystki do refleksji na temat męskości oraz próba uchwycenia tego, w jaki sposób ich wizja uzupełnia stan znany z badań ilościowych i jakościowych.

Badania socjologiczne i kulturoznawcze prowadzone z perspektywy krytycznej jak i systemowej, dostrzegają fundamentalne znaczenie patriarchatu dla podmiotowego kształtowania się jednostek obu płci. Ten system instytucji społecznych, wytwarzany i replikowany przez stulecia poddawany jest od połowy XX wieku poddawany kontestacji i dekonstrukcji. Częściej przez kobiety i mniejszości seksualne, ale również obecnie przez samych mężczyzn, którzy dostrzegli jego niszczący wpływ, w szczególności w sferze intymnej i życia prywatnego.

 

Margaret S. Archer w będącej jedną z wykładni teorii realizmu społecznego książce “Being human: The problem of agency”, która jest jedną z wykładni jej teorii realizmu społecznego, przekonuje o sile jednostki i jej naturalnej zdolności do określania swojej tożsamości i kształtowania swojego losu w warunkach silnego oddziaływania struktury społecznej i kultury. Refleksyjność człowieka, która zdaniem socjolożki jest naturalną praktyką ludzką, wcześniejszą i niezależną od języka, pozwala mu najpierw prowadzić wewnętrzną rozmowę pomiędzy ja samym w sobie (I) i  ja w świecie (me), a następnie wpływać i zmieniać rzeczywistość społeczną poprzez działania podmiotów zbiorowych (ruchy społeczne). Refleksyjność jest warunkiem tego by podmiot nie stał się przedmiotem, któremu przydarzają się rzeczy. Za refleksją nad sobą (self-reflection) pojawia się ekspresja siebie (self-expression). Za autorskim projektem wyrażania i wytwarzania siebie  idzie poszukiwanie i odnajdywanie ludzi podobnych sobie. Tak utworzony podmiot zbiorowy jest w stanie dokonać transformacji struktury społeczeństwa i przemiany jego warstwy symboliczno-normatywnej.

Artyści i artystki, których prace składają się na tę wystawę, uchwycili właśnie ten moment refleksji podmiotu w świecie, w relacji z innymi ludźmi i otoczeniem. Wybrane prace są jak migawki, skrawki, fragmenty, z których możemy rekonstruować to, co dzieje się w tej wewnętrznej rozmowie podmiotów i gdy jej brak. Ta refleksja i jej artystyczny wyraz tworzą potencjał niezbędny do zmiany modelu patriarchatu.

Kuratorki:

dr Alicja Głuszek

Małgorzata Miśkowiec

 

wernisaż wystawy 28 kwietnia 2022 r. o godz. 18.30
wystawa trwa do 22 maja 2022 r.
czynna w dni powszednie 11-15.30
lub po umówieniu wizyty poprzez Facebook
więcej informacji na stronie wydazenia na Fb

 

foto: Andrzej Najder

Tomasz Baran, Matthias Fabre

Nie nawiedziły mnie już żadne słowa

77°29’N, 82°30’E. Na Morzu Karskim leży Wyspa Samotności. Bezludna, zimna, opuszczona. Odkryta 26 sierpnia 1878 roku przez Edvarda H. Johannesena. Niegdyś mieściła starą stację nadającą komunikaty wysyłane żeglarzom, dziś jest milcząca i niewidoczna na mapie.

Tworzenie komunikatów jest fundamentalną funkcją języka. Jednym z narzędzi, które to umożliwiają jest pismo – system abstrakcyjnych i konkretnych zarazem znaków, próbujących odzwierciedlić rzeczywistość. Co się jednak dzieje, kiedy słowa przestają mieć znaczenie? Gdy składające się nań znaki przypominają litery, jednak nimi nie są. Powstają wówczas antysłowa. Opuszczone, niezamieszkałe, chłodne.

Cztery lata przed odkryciem Wyspy Samotności Carl Wernicke jako pierwszy opisał afazję, diagnozując pacjentów, którzy potrafili mówić, jednak nie rozumieli mowy własnej oraz innych. W tej sytuacji podstawowa, komunikacyjna funkcja języka przestaje istnieć, a niemożność porozumienia się z otoczeniem prowadzi do zagubienia.

Treść niezrozumianego komunikatu unosi się w próżni, pozbawiona znaczenia, dryfująca bez możliwości dotarcia do celu. To w niej zamknięta jest prawda o świecie, która czeka, aż ktoś ją odczyta. Czy nie należałoby wziąć opuszczonych słów pod opiekę, dać im nowy dom i bezpieczną przystań? Bo „komunikować” znaczy łączyć to, co samotne.

 

Tomek Baran – malarz, twórca obiektów i instalacji. Jego prace sięgają do tradycji ready-mades oraz estetyki postindustrialnej. Kwestionuje tradycyjne pojęcia dzieła, sztuki abstrakcyjnej i przestrzeni. Prowadzi wizualną grę z odbiorcą, oscylując pomiędzy sztuką minimalistyczną, arte povera oraz street artem.

Matthias Fabre – artysta poruszający się w dziedzinie malarstwa, który czerpie ze spuścizny street artu, graffiti, japońskiej kaligrafii oraz pisma asemicznego. Płaszczyzny jego obrazów to przestrzenie, w których zaciera się granica pomiędzy pismem a znaczeniem, formą a treścią. Bada zagadnienie komunikacji oraz funkcji języka.

 

Wernisaż: 01.04.2022, godz. 19:30

Czas trwania wystawy: 01-22.04.2022

Galeria Podbrzezie, Kraków (ul. Podbrzezie 3, Uniwersytet Pedagogiczny, piętro I)

Godziny otwarcia: poniedziałek-piątek 10-15:30, sobota-niedziela 12-15:00

Kuratorzy: Aleksandra Pietrzak, Jakub Pojda

Identyfikacja wizualna: Marta Karkocha-Sikora

 

 

Po Godzinach – Grzegorz Siembida

Wystawa Po godzinach jest zwieńczeniem kilkuletniej pracy nad projektem doktoranckim, którego głównymi bohaterkami są anonimowe malarki fabryki Emalii w Olkuszu.

Inspiracją do powstania projektu jest ekspresyjne malarstwo na przedmiotach użytkowych: dzieło pracownic fabryki Emalii Olkusz wykonane pomiędzy latami 60. a 80. XX wieku, w stylu New Look. Emaliowane wazony i talerze przypominają z jednej strony słynne w Polsce „pikasiaki”, z drugiej zaś powojenne malarstwo spod znaku ekspresjonizmu abstrakcyjnego i taszyzmu. Naczynia produkowane w Olkuszu wykonywane były techniką własną, bazującą na technologiach ceramicznych na blasze. Przedmioty te dekorowane były przez zatrudnione w fabryce kobiety, po godzinach, w ramach ich dodatkowej działalności zarobkowej. Stąd też wynika znacznie większa swoboda w ich kreowaniu, jeśli porównać je z wyrobami zdobionymi według odgórnie zatwierdzonych projektów. Dziś wspomniane artefakty obecne są na rynku wtórnym. Niestety, nie osiągnęły one statusu porównywalnego do tego, jaki zdobyła np. ceramika artystyczna z Ćmielowa czy Łysej Góry. Dzieje się tak zapewne dlatego, że ich autorki, pozostając nadal anonimowymi twórczyniami, są pomijane i traktowane nieco z przymrużeniem oka przez kolekcjonerów i historyków dizajnu.Wystawa jest wizualną narracją, opowieścią o twórczości fantomowej postaci Emalierki – Heleny Frank N. Furter : superbohaterki, artystki-amatorki malującej po godzinach. Jest swego rodzaju hybrydycznym portretem; niekoniecznie jest to portret kobiety, nie do końca też autoportret. 
Wernisaż  11.03.2022 godzina 18:00
Wystawa „Po godzinach” jest publiczną prezentacją pracy doktorskiej wdziedzinie sztuki, realizowanej na Wydział Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.
promotor: prof. Adam Panasiewicz

foto: Tanita Ciesielska

Sztuka i metafizyka. Postawy i strategie lat 2000 – 2020

Wystawa dotyka ciekawego obszaru sztuk wizualnych, charakterystycznego dla naszej kultury i wyróżniającego krajowy dyskurs na tle sztuki europejskiej i światowej. Równocześnie opowiada o sferze niezwykle wrażliwej, leżącej na osi najostrzejszego dziś podziału społecznego w Polsce. Ekspozycja obejmuje szeroki przegląd postaw artystów wobec potrzeb i intuicji metafizycznych i religijnych. W wystawie biorą udział artyści wielu opcji światopoglądowych, reprezentujący różne taktyki i media artystyczne, aktywni w polskim obiegu ostatnich dwóch dekad. Obok głośnych dzieł minionego dwudziestolecia, stanowiących swoiste kamienie milowe, wystawa pokazuje również wybór prac mniej znanych, jednak reprezentujących istotne tendencje sztuki wyrastającej z inspiracji pozaempirycznych.

Artyści: Tomasz Biłka, Agnieszka Daca, Łukasz Huculak, Paweł Jach, Ada Karczmarczyk, Andrzej Kapusta, Marcin Kędzierski, Grzegorz Klaman, Kle Mens, Kościół Nihilistów, Katarzyna Kozyra, Dominik Lejman, Lech Majewski, Łukasz Murzyn, Tomasz Opania, Romuald Oramus, Jan Pamuła, Daniel Rycharski, Krzysztof Sokolovski, Beata Stankiewicz, Małgorzata Wielek, Tadeusz Gustaw Wiktor, Jakub Woynarowski, Artur Żmijewski.

Sztuka i metafizyka jest elementem wieloletniego projektu naukowego Wydziału Sztuki UP w Krakowie. W  ramach projektu powstaje także strona internetowa https://sztukaimetafizyka.up.krakow.pl  oraz monografia Metafizyczność i zwrot postsekularny w polskiej sztuce współczesnej, do współtworzenia której zaproszono m.in.:  Stanisława Rukszę, Lecha Majewskiego, Karolinę Zychowicz, Dominika Lejmana, Romana Lewandowskiego, Grzegorza Sztabińskiego czy Pawła Możdżyńskiego.

Celem jest obiektywny research oraz próba ujęcia pełnego zakresu zjawisk poprzez wybór reprezentatywnych prac dokonywany bez oglądania się na pozaartystyczne afiliacje. I choć wydaje się to normą, która powinna cechować podejście naukowe, to w kontekście praktyk kuratorskich głęboko zantagonizowanego polskiego obiegu sztuki, prezentowana wystawa przekraczając logikę „wojenną” jest także pozytywnym głosem za nowym modelem programowym krajowych instytucji kultury.

Zespół kuratorski: Łukasz Murzyn, Rafał Solewski

Wernisaż: 3 lutego 2022, godz. 18.00

Podczas wernisażu odbędzie się dyskusja z udziałem Stanisława Rukszy, Rafała Solewskiego, Wiktorii Kozioł i o. Tomasza Biłki. Prowadzenie: Anna Grąbczewska

Wystawa czynna 4 – 24 lutego 2022

Grażyna Brylewska- Żegnaj mój Kazimierzu II

Wystawa monograficzna prof. Grażyny Brylewskiej pt. „Żegnaj mój Kazimierzu II”
wernisaż wystawy 18 stycznia 2022 r. o godz. 17.00
Autorka Grażyna Brylewska tak pisze o pomyśle na wystawę dotyczącej krakowskiej dzielnicy Kazimierz, której urok i niedawna jeszcze wyjątkowa atmosfera przechodzą do historii:
Wkrótce po studiach w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (aktualnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu, którą ukończyłam w 1997 roku, przyjechałam do Krakowa i zamieszkam na krakowskim Kazimierzu. Wtedy też po raz pierwszy zetknęłam się z dzielnicą o tak ciekawej i tragicznej historii, w dawnym mieście dwóch kultur i dwóch religii. Chrześcijanie zbudowali tu piękne kościoły ze strzelistymi wieżami, a w niedalekiej odległości wyznawcy Judaizmu piękne synagogi. Kazimierz zainspirował mnie swoją bogatą historią raz przyjazną, raz tragiczną. Po zagładzie z rąk niemieckich faszystów i powojennych emigracji części Ocalonych, Kazimierz częściowo opustoszał. Wkrótce jednak stał się barwną dzielnicą, zamieszkałą przez ludzi różnych zawodów, w tym wielu artystów, także „artystów życia”. Od niedawna pojawiły się tu tłumy zwiedzających turystów z różnych stron świata. Kazimierz choć „wypiękniał” traci swoją tożsamość. Trwa eksodus mieszkańców i niedługo zostaną tu wyłącznie goście hosteli, hoteli i restauracji o różnym standardzie. To już nie ten Kazimierz, który był barwną, inspirującą dzielnicą pełną nietuzinkowych, barwnych mieszkańców. Moja wystawa w Galerii Domu Norymberskiego na rogu ul. Krakowskiej i Skałecznej będzie pożegnaniem z <<moim Kazimierzem>>.
wystawa otwarta 18-28 stycznia 2022 r.

Inter-Connected – existence beyond waste

!finisaż! 13-tego stycznia (czwartek) w godzinach 17:30–19:30

english below

Wystawa porusza ważny aktualnie temat związku sztuki z ekologią poprzez wykorzystanie zrównoważonych metod tworzenia. Prezentowane prace, od tradycyjnych technik graficznych, poprzez eksperymentalną grafikę współczesną, do trójwymiarowych kompozycji, powstały z materiałów pochodzenia naturalnego, jak również z przerobów wtórnych. Są one twórczą odpowiedzią na problemy związane z ochroną środowiska naturalnego, emisją zanieczyszczeń oraz nadprodukcją odpadów.

Instalacje z papierowych odpadów, trójwymiarowe formy z ziarenek ryżu, przetworzone papierowe struktury, obrazy i grafiki na papierze ryżowym, sitodruki na obiektach z makulatury i towarzyszące im tkaniny zapraszają widza do medytacji, kontemplacji o naszym istnieniu i refleksji nad przetrwaniem globalnej pandemii. Stają się impulsem do ponownego przemyślenia naszego marnotrawstwa i szukania niekonwencjonalnych sposobów zapobiegawczych. Wystawa zachęca do świadomego stosowania zrównoważonych metod w twórczości artystycznej, tworzy przestrzeń wymiany doświadczeń i szerzenia proekologicznych postaw.

Wystawa jest efektem współpracy czwórki artystów wizualnych mieszkających w Nowym Jorku, wywodzących się z różnych kultur i tradycji. Hayoon Jay Lee to artystka pochodząca z Korei, Sariah Park jest potomkinią amerykańskich Indian,  Xuewu Zheng pochodzi z Chin, a Małgorzata Oakes – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu –  przed emigracją do Stanów Zjednoczonych została urodzona i wychowana w Polsce.

Koordynatorka ze strony ISiD: Katarzyna Wojdyła

https://triennial.pl

Wystawa w Programie Towarzyszącym MTG 2021 w Krakowie 

Wystawa jest częścią projektu realizowanego we współpracy z Instytutem Sztuki i Designu

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,

Galeria Podbrzezie, ul. Podbrzezie 3, Kraków

Wystawa czynna 15.12.2021-14.01.2022

Finisaż 13.01.2022 o godz. 17.30

Artyści: Hayoon Jay Lee, Małgorzata Oakes, Sariah Park, Xuewu Zheng

Kuratorka: Małgorzata Oakes

Inter-Connected existence beyond waste is an exhibition investigating the issues of sustainability and our existence in modern society. Work included in the show focuses on safer approaches in contemporary arts proceeding from traditional printmaking techniques to non-toxic innovative methods. All works have been created with the use of natural elements and repurposed materials transforming them into a new formation often in a form of installation.

Four visual artists residing in New York coming from a divergent heritage and traditions collaborated to create a new body of work addressing waste issues. Hayoon Jay Lee born in Korea, Sariah Park born in the United States with a Native American descendants, Xuewu Zheng born in China and finally Małgorzata Oakes born and raised in Poland, connected to raise awareness of environmental sustainability.

Paper installations, three-dimensional forms made out of rice, repurposed paper elements, paintings and prints created on rice paper, waste paper formations along with suspended weavings invite the viewer to meditate, contemplate about our existence, and reflect about the survival of the global pandemic. Innovative forms of art encourage us to rethink our wastefulness and to address environmental issues through the use of non-conventional processes, and safer techniques. This exhibition shares research, promotes culture, and innovation through the diverse use of the material initiated by the community of multidisciplinary artists.

Exhibition is a part of a collaborative project in connection with The Institute of Arts & Design at the Pedagogical University of Kraków. It is a part of the accompanying program MTG – Kraków 2021.

Exhibition open 15.12.2021-14.01.2022

Finisage 13.01.2022 – 17.30

Artists: Hayoon Jay Lee, Małgorzata Oakes, Sariah Park, Xuewu Zheng

Curated by Małgorzata Oakes

 

SABAT

 

Kuratorki: Lidka Krawczyk, Magdalena Lazar

Galeria Podbrzezie
29.10 – 27.11.2021

Artystki zaproszone do udziału w projekcie: Małgorzata Markiewicz , Natalia Kopytko, Marta Niedbał, Daria Malicka, Malwina Niespodziewana, Ewa Ciepielewska, Alicja Pismenko, Luka Woźniczko, Eliska Konecná, Katerina Olivová, Marta Ziółek, Dominika Olszowy, Kaja Gliwa, Luka Woźniczko

Kobieca energia twórcza potrafi przybierać przeróżne formy. Wynika z odwiecznej potrzeby dania upustu popędowi kreacji, która staje się siłą napędową świata. Kobieta tworząca, tkająca nitki swoich opowieści jest niczym czarownica zapatrzona w magiczną miksturę. Te alchemiczne narracje w sztuce są obecne w dziełach zaproszonych do wystawy SABAT artystek, które nie tylko wznoszą się ponad codzienne rytuały, ale też nierzadko nie obawiają się rzucania zaklęć, chcąc przedziurawić swoim głosem sytuacje pozornego komfortu. Echa magicznych i nadrealnych historii unoszą się zarówno w obszarze sztuki metafizycznej, jak i tej nawiązującej relacje z popkulturą. Co prawda każda z tych przestrzeni rządzi się swoimi własnymi prawami, jednak obie łączy pragnienie dosięgnięcia niewypowiadalnego, przepracowania grozy korzystając z alchemii i „romantycznej strony rzeczywistości”.

Kim dla nas i zaproszonych przez nas artystek jest owa postać czarownicy, wiedźmy? Dlaczego jest nam potrzebna właśnie teraz?

Wiedźma we współczesnej obyczajowości bywa poddawana opresyjnym procedurom, w tym wykluczeniu i marginalizowaniu jej obecności. Faktem jest, że kojarzy się pejoratywnie z tym wszystkim co ufundowane na marginesach poczucia smaku i kultury. Jest utożsamiana z przekroczeniem na każdym poziomie, fizycznym, psychologicznym, medycznym, politycznym, religijnym, ekonomicznym. Burzy porządek, wywołuje dyskomfort, domaga się zmian, krytykuje systemy ucisku. Jest mądrością, ale nie tą, którą można kojarzyć z racjonalnością dawnych filozofów. Jej wiedza nie ma nic wspólnego z logiką, w tym porządkiem kapitalistycznym. Chociaż i tam jej wizerunek znalazł swoje miejsce. Bo wiemy, że skonsumować można wszystko byle było dobrze przyprawione. Jest figurą bardzo poręczną, gdy chce się mówić o metafizyce i naturze. Od tego już tylko krok dzieli nas od mody na czarodziejstwo, kultury osobistego dobrostanu, którą można osiągnąć łącząc się ze swoją łagodną boginią. Jednak nie zapominajmy, że wiedźma to też przekleństwo.

W momencie, gdy pozbędziemy się uprzedzeń odkryjemy bogate pokłady kobiecej siły i potencji matki-natury, która potrafi uleczać, wspierać, dodawać otuchy, przepowiadać przyszłość, zaklinać rzeczywistość. To stopienie się w jedność ze światem roślin i zwierząt. To mądrość, tak bardzo nam potrzebna, by utorować drogę w chaosie nadaktywnych wymagań i komunikatów.

Kača Olivová | Alicja Pismenko

Foto: Beata Długosz, M. Ebner